John Eliot Gardiner

Wrocław 4–5 IX 2017

Biografia

Sir John Eliot Gardiner to jeden z najwszechstronniejszych i najbardziej rozchwytywanych współczesnych dyrygentów. Jest założycielem i dyrektorem artystycznym Monteverdi Choir, English Baroque Soloists oraz Orchestre Révolutionnaire et Romantique. Regularnie dyryguje wiodącymi orkiestrami symfonicznymi, takimi jak London Symphony Orchestra, Gewandhausorchester Leipzig, Royal Concertgebouw Orchestra, Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, prowadząc wykonania utworów od XVII do XX w.

Gardiner dyrygował przedstawieniami operowymi w Royal Opera House (Covent Garden), Wiener Staatsoper oraz mediolańskiej La Scali. W latach 1983–1988 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Opéra de Lyon i założył tam orkiestrę. Po sukcesie Simona Boccanegry Verdiego w Royal Opera House (2008) powrócił na tę scenę operową, aby poprowadzić Rigoletta Verdiego (2012) i Wesele Figara Mozarta (2013), którego wykonanie przypadło na obchody 40-lecia pracy artystycznej dyrygenta, a jesienią 2015 – Orfeusza i Eurydykę Glucka z Monteverdi Choir i English Baroque Soloists.

Artysta współpracuje z London Symphony Orchestra, z którą zakończył w sezonie 2016/17 projekt wykonania wszystkich symfonii i mniejszych dzieł orkiestrowych Mendelssohna. Poprowadził też ponownie Royal Concertgebouw Orchestra, Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks oraz Filharmoników Berlińskich w Oedipus Rex Strawińskiego (2016).

W 2016 r. artysta świętował swój 65. występ na BBC Proms, gdzie tym razem dyrygował Orchestre Révolutionnaire et Romantique w symfonii Romeo i Julia Berlioza; dzieło to poprowadził także podczas Festiwalu Berlioza w La Côte-Saint-André. W tym samym roku, w ramach Międzynarodowego Festiwalu w Edynburgu, poprowadził dwa koncerty z Monteverdi Choir, podczas których artyści zaśpiewali Manfreda Schumanna z towarzyszeniem Scottish Chamber Orchestra oraz Pasję wg św. Mateusza z English Baroque Soloists. W 2017 r. Gardiner, English Baroque Soloists oraz Monteverdi Choir rozpoczęli obchody rocznicy urodzin Monteverdiego i wykonują na całym świecie trzy zachowane opery kompozytora. O obszerności repertuaru dyrygenta najlepiej świadczy ponad 250 zrealizowanych nagrań dla znanych wytwórni płytowych (w tym Deutsche Grammophon, Decca, Philips i Erato) i niezliczone nagrody, w tym magazynu „Gramophone” Special Achievement Award (za specjalne osiągnięcia) za nagranie koncertowe wszystkich kantat kościelnych J.S. Bacha dla wytwórni Soli Deo Gloria. Oprócz dzieł kompozytorów renesansowych i barokowych Gardiner ma w swojej dyskografii kompozycje Mozarta, Schumanna, Berlioza, Elgara i Kurta Weilla. W 2013 r. wytwórnia Deutsche Grammophon wydała specjalną 30-płytową kolekcję z okazji 70. urodzin artysty.

Sir John Eliot Gardiner otrzymał najwięcej nagród magazynu „Gramophone” spośród żyjących artystów, a wśród jego wyróżnień fonograficznych znajdują się również dwie nagrody Grammy. W uznaniu osiągnięć artysta kilkukrotnie został uhonorowany międzynarodowymi nagrodami i tytułami honoris causa – Uniwersytetu Cambridge, Université de Lyon, New England Conservatory of Music, Università di Pavia oraz University of St Andrews. Jest honorowym członkiem Royal Academy of Music, King’s College w Londynie, British Academy oraz King’s College w Cambridge. W 1998 r. otrzymał tytuł szlachecki, w 2005 – Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, a w 2010 został Kawalerem Legii Honorowej. W 2008 r. wyróżniono go nagrodą Royal Academy of Music Bach Prize, natomiast w styczniu 2016 – nagrodą Concertgebouw.

Jego słynną książkę o Bachu, Music in the Castle of Heaven: A Portrait of Johann Sebastian Bach (Allen Lane, 2013), nagrodzono we Francji Prix des Muses 2015 (Fondation Singer-Polignac). W roku 2014 Gardiner został pierwszym w historii prezesem Archiwum Bachowskiego w Lipsku. W roku akademickim 2014/15 był pierwszym honorowym wizytującym wykładowcą na Harvardzie, w ramach programu realizowanego przez fundusz kierowany przez Christopha Wolffa.